Jan na het Fietsongeval

Die Ochtend

Ik was laat. Mijn wekker was niet afgegaan en ik had nog twintig minuten om op school te zijn voor mijn eerste les. Het regende, maar dat maakte me niet uit. Ik ken de route op mijn duimpje, heb hem duizenden keren gefietst.

Bij de rotonde op de Croeselaan ging het mis. Ik had voorrang als fietser. Ik was al halverwege toen ik vanuit mijn linkerooghoek een donkerblauwe auto zag aankomen. Te snel. Hij ging niet stoppen.

Ik probeerde nog te remmen, maar op het natte wegdek slipte mijn fiets. Toen voelde ik de klap. Mijn hele wereld tolde. Ik vloog door de lucht, althans, zo voelde het. Het lawaai, het glas, de pijn. Dan niets meer.

Wakker Worden

Ik werd wakker in een ambulance. Mijn hele lichaam deed zeer. Een ambulancemedewerker vertelde me rustig te blijven, dat ik een ongeluk had gehad. "Mijn les," was het eerste wat ik zei. Raar hè, dat je in zo'n moment aan je werk denkt.

In het UMC maakten ze foto's. Mijn linkerbeen was gebroken op twee plekken. Mijn linkerarm was gekneusd. Drie ribben gebroken. Hersenschudding. En talloze schaaf- en snijwonden. "Je hebt geluk gehad," zei de arts. Geluk? Dit voelde niet als geluk.

De politie kwam verhoor afnemen. De bestuurder had mij over het hoofd gezien door de regen. Hij had geen voorrang verleend. Een simpele fout met grote gevolgen. Voor mij, tenminste.

De Eerste Weken

Mijn vrouw Sophie kwam elke dag naar het ziekenhuis. Ze probeerde sterk te zijn, maar ik zag de angst in haar ogen. We hebben twee jonge kinderen, 5 en 7 jaar oud. Hoe moesten we dit managen?

Na vijf dagen mocht ik naar huis, maar thuis was niet meer hetzelfde. Ik kon niet lopen zonder krukken. Ik kon me niet aankleden zonder hulp. De trap naar boven was onbegonnen werk. We hebben beneden een bed neergezet in de woonkamer.

Mijn zoontjes keken me aan met grote ogen. Ze waren bang om me aan te raken, bang dat ze me pijn zouden doen. Dat deed het meeste zeer - niet fysiek kunnen zijn voor je kinderen.

Het werk was begripvol, maar ik hoorde de stress in de stem van mijn coördinator. "Neem de tijd die je nodig hebt," zei ze. Maar ik wist dat mijn lessen moesten worden opgevangen, dat mijn collega's overuren draaiden.

Revalidatie

Na zes weken ging het gips van mijn been. Ik dacht dat ik daarna gewoon weer kon lopen. Ik had me geen grotere vergissing kunnen voorstellen. Mijn been was slap, zwak, nutteloos. Ik moest opnieuw leren lopen als een peuter.

De fysiotherapie was intensief en pijnlijk. Elke vooruitgang was klein, frustrerend klein. Eerste dag: tien stappen zonder krukken. Een week later: een rondje door de praktijk. Het voelde als niets, terwijl het alles was.

Naast de fysieke revalidatie kwamen ook emotionele problemen naar boven. Ik durfde niet meer op de fiets. Zelfs als passagier in de auto kreeg ik paniekaanvallen bij rotondes. Ik schaamde me ervoor, een volwassen man die bang is voor het verkeer.

Sophie stelde voor om met een psycholoog te praten. Eerst wilde ik niet. "Ik ben niet gek," zei ik. Maar zij hield vol. "Je hebt iets traumatisch meegemaakt. Het is normaal om daar hulp bij te zoeken."

De Strijd met de Verzekeraar

Ondertussen liepen de kosten op. Fysiotherapie, medicijnen, aanpassingen in huis, het gemis van mijn inkomen tijdens ziekteverlof. De verzekeraar van de automobilist stuurde brieven met vragen, formulieren, verzoeken om informatie.

Ik probeerde het zelf af te handelen. Maar na één gesprek met hun schadebehandelaar wist ik dat ik professionele hulp nodig had. Ze probeerden mijn claim te minimaliseren. "De meeste mensen zijn na drie maanden weer volledig hersteld van dergelijke breuken," zei ze.

Maar ik was niet "de meeste mensen". Ik was Jan, een man met een complexe beenbreuk, chronische pijn, en angstklachten. Ik verdiende het niet behandeld te worden als een nummer.

Een collega gaf me het nummer van een letselschade-advocaat. "Hij heeft mijn broer geholpen na zijn arbeidsongeval," vertelde hij. Ik belde nog diezelfde avond.

Professionele Hulp

De advocaat, Marc heette hij, was direct. "Ze proberen u klein te houden omdat ze minder willen betalen," legde hij uit. "Maar u heeft recht op volledige schadevergoeding. Dat gaan we voor elkaar krijgen."

Hij vroeg me alles te verzamelen: medische rapporten, loonstroken, nota's, een dagboek van mijn herstel. Hij schakelde een medisch adviseur in die mijn dossier beoordeelde. Voor het eerst voelde ik me niet alleen in deze strijd.

De medisch adviseur concludeerde dat ik blijvende beperkingen zou overhouden. Mijn been zou nooit meer 100% functioneren. De angstklachten zouden blijvend aandacht vragen. Mijn arbeidscapaciteit was verminderd.

Met deze expertise ging Marc onderhandelen. De verzekeraar kwam met een bod van € 15.000. Marc lachte. "Dit dekt niet eens een kwart van uw daadwerkelijke schade," zei hij tegen mij. Hij weigerde het aanbod.

De Schikking

Na maanden onderhandelen - en het dreigement van een rechtszaak - kwam de verzekeraar met een serieus bod: € 78.500. Marc besprak het met me. "Het is een redelijk bedrag gegeven uw situatie. We kunnen doorvechten, maar dat kost tijd en energie. Het is aan u."

Ik was uitgeput van het vechten. Ik wilde dit hoofdstuk afsluiten. We accepteerden het bod. Van dat geld kon ik mijn medische schulden afbetalen, de verliezen compenseren, en zorgen dat ik de komende jaren de zorg kon betalen die ik nodig heb.

Mijn Leven Nu

Veertien maanden na het ongeval ben ik weer aan het werk. Niet fulltime - dat kan ik niet - maar vier dagen per week. Mijn school heeft mijn rooster aangepast zodat ik geen tussenuren heb waarin ik moet staan.

Ik fiets weer, maar niet meer naar school. Dat durf ik nog niet. Ik neem de auto. Op rustige momenten, in het weekend, fiets ik soms met Sophie door het park. Kleine stapjes.

Mijn been zal nooit meer volledig zijn. Ik heb pijn bij koud weer, bij lange wandelingen, bij traplopen. Ik heb geaccepteerd dat dit mijn nieuwe normaal is. Acceptatie was moeilijk, maar ook bevrijdend.

De angst is minder geworden door de therapie. Ik krijg niet meer bij elke rotonde een paniekaanval. Maar ik ben wel alerter, voorzichtiger. Misschien is dat geen slechte zaak.

Wat Ik Geleerd Heb

Dit ongeval heeft me vernederd en versterkt. Vernederd omdat ik moest accepteren dat ik hulp nodig had, dat ik niet alles zelf kon. Versterkt omdat ik heb geleerd hoe veerkrachtig ik ben, hoe sterk mijn gezin is.

Als ik één ding zou willen doorgeven aan anderen die iets soortgelijks meemaken: zoek hulp. Medisch, psychologisch, en juridisch. Probeer het niet alleen te doen. Het systeem is niet gemaakt voor individuele slachtoffers, het is gemaakt voor verzekeraars. Je hebt iemand nodig die voor jou vecht.

En geef jezelf de tijd. Herstel is geen rechte lijn. Er zijn slechte dagen, weken zelfs. Maar er komen ook goede dagen. En langzaam worden die goede dagen steeds meer.

Ik mis de oude Jan soms. Die man die zich geen zorgen maakte over verkeer, die makkelijk fietste, die geen pijn had. Maar de nieuwe Jan is sterker, wijzer, dankbaarder. En dat is ook iets waard.