Gevangen in de Nachtmerrie
Een claxon en u bevriest. De geur van benzine en u bent terug op die kruising. 's Nachts wordt u badend in het zweet wakker, terug in het wrak van de auto. U vermijdt de straat waar het gebeurde, zelfs op televisie kunt u geen auto-ongelukken zien.
Dit is geen overdreven reactie. Dit is PTSS - posttraumatische stressstoornis. Uw brein is vastgelopen in de traumatische ervaring en kan niet verder. Het is een medisch erkende aandoening, en het is schade waarvoor de veroorzaker aansprakelijk is.
Wat is PTSS?
PTSS (Posttraumatische Stressstoornis) ontstaat na een traumatische gebeurtenis waarbij u geconfronteerd werd met (dreigende) dood, ernstig letsel of seksueel geweld. Bij een ongeval kan dit zijn:
- Zelf ernstig letsel oplopen
- Bijna-dood ervaring
- Getuige zijn van ernstig letsel of dood van anderen
- Horen dat een naaste ernstig gewond of overleden is
De Vier Symptoomclusters
PTSS kenmerkt zich door vier groepen symptomen die langer dan een maand aanhouden:
1. Herbelevingen
- Flashbacks: Het ongeval opnieuw beleven alsof het nu gebeurt
- Nachtmerries: Terugkerende dromen over het trauma
- Intrusieve herinneringen: Ongewild opdringende beelden
- Lichamelijke reacties: Hartkloppingen, zweten bij herinneringen
- Emotionele reacties: Intense angst of verdriet bij triggers
2. Vermijding
- Plaatsen vermijden: De locatie van het ongeval, vergelijkbare situaties
- Activiteiten vermijden: Niet meer autorijden, fietsen
- Mensen vermijden: Die aan het trauma herinneren
- Gedachten onderdrukken: Niet willen denken aan wat gebeurde
- Gesprekken vermijden: Niet willen praten over het ongeval
3. Negatieve veranderingen in denken en stemming
- Geheugenproblemen: Belangrijke delen van trauma niet herinneren
- Negatieve overtuigingen: "De wereld is gevaarlijk", "Ik ben schuldig"
- Schuld/schaamte: Zichzelf verwijten
- Emotionele vervlakking: Geen positieve emoties meer voelen
- Afstand van anderen: Gevoel van vervreemding
- Verlies van interesse: Niets is meer belangrijk
4. Hyperarousal (overprikkeling)
- Slaapproblemen: Niet kunnen inslapen of doorslapen
- Prikkelbaarheid: Snel boos, woede-uitbarstingen
- Concentratieproblemen: Niet kunnen focussen
- Hypervigilantie: Voortdurend op uw hoede, alert op gevaar
- Overdreven schrikreacties: Schrikken van normale geluiden
- Roekeloos gedrag: Zelfdestructief handelen
Wanneer is het PTSS?
| Criterium | Vereiste |
|---|---|
| Traumatische gebeurtenis | Blootstelling aan (dreigende) dood, ernstig letsel |
| Symptomen uit alle 4 clusters | Herbelevingen + vermijding + negatieve cognities + hyperarousal |
| Duur | Langer dan 1 maand |
| Functioneringsproblemen | Significante beperkingen in dagelijks leven |
| Uitsluiting andere oorzaken | Niet door middelen of andere aandoening |
Verloop en Prognose
| Verloop | Percentage | Kenmerken |
|---|---|---|
| Spontaan herstel | ±50% | Binnen 3 maanden na trauma |
| Herstel met behandeling | ±30% | Na adequate therapie |
| Chronische PTSS | ±20% | Klachten blijven jaren bestaan |
Risicofactoren
- Ernst van het trauma: Hoe ernstiger, hoe hoger het risico
- Eerdere trauma's: Voorgeschiedenis verhoogt risico
- Weinig sociale steun: Isolatie na het ongeval
- Eerder psychische problemen: Angst, depressie
- Lichamelijk letsel: Combinatie met fysiek letsel
- Langdurige blootstelling: Bijv. bekneld zitten
Behandeling
| Behandeling | Werkwijze | Effectiviteit |
|---|---|---|
| EMDR | Oogbewegingen tijdens herinneringen verwerken | 70-80% herstel |
| Traumagerichte CGT | Exposure + cognitieve herstructurering | 60-70% herstel |
| Narrative Exposure Therapy | Levensverhaal ordenen | Goed bij meervoudig trauma |
| Medicatie (SSRI) | Symptoomverlichting | Ondersteunend |
| Intensieve traumabehandeling | Dagelijks programma | Bij complexe PTSS |
Impact op Leven
| Levensgebied | Impact PTSS |
|---|---|
| Werk | Concentratieproblemen, ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid |
| Relaties | Afstandelijkheid, prikkelbaarheid, intimiteisproblemen |
| Gezin | Kinderen lijden onder stemming en vermijding ouder |
| Mobiliteit | Niet meer durven autorijden of fietsen |
| Sociaal | Isolatie door vermijding en emotionele problemen |
| Fysiek | Slaapgebrek, uitputting, lichamelijke klachten |
Comorbiditeit
PTSS komt vaak samen voor met andere aandoeningen:
| Aandoening | Percentage bij PTSS |
|---|---|
| Depressie | 50% |
| Angststoornissen | 30-40% |
| Middelenmisbruik | 25-30% |
| Chronische pijn | 40-60% |
Smartengeld bij PTSS
| Situatie | Indicatie smartengeld |
|---|---|
| Lichte PTSS, volledig hersteld | €5.000 - €10.000 |
| Matige PTSS, langdurige behandeling | €10.000 - €25.000 |
| Ernstige PTSS, arbeidsongeschikt | €25.000 - €50.000 |
| Chronische PTSS, blijvende beperkingen | €40.000 - €75.000 |
| Complexe PTSS + comorbiditeit | €60.000 - €100.000 |
Bij combinatie met fysiek letsel wordt het smartengeld voor beide gecombineerd.
Schadevergoeding: Waar Heeft U Recht Op?
- Medische kosten: Psychiater, psycholoog, EMDR-therapeut
- Intensieve behandeling: Dagbehandeling, klinische opname
- Medicatie: Antidepressiva, slaap- en kalmeringsmiddelen
- Eigen risico: Jaarlijks €385+
- Verlies arbeidsvermogen: Bij ziekteverzuim of arbeidsongeschiktheid
- Huishoudelijke hulp: Wanneer u het niet meer aankunt
- Vervoerskosten: Naar behandelingen
- Aanpassingen: Verhuizing als u niet op oude locatie kunt wonen
- Smartengeld: Voor het psychisch leed
Bewijs van PTSS
Voor uw letselschadeclaim is bewijs belangrijk:
- Diagnose: Door psychiater (GZ-psycholoog voor DSM-classificatie)
- Behandelverslagen: Van therapeut of instelling
- Causaliteit: Verband tussen ongeval en PTSS
- Functioneringsproblemen: Documentatie van beperkingen
Lijdt U aan PTSS na Uw Ongeval?
PTSS is erkend letsel. U heeft recht op volledige vergoeding van behandeling en smartengeld.
Start Uw Gratis Claim Check