Alles Is Te Veel
Een drukke supermarkt voelt als een aanval op uw zintuigen. Het geroezemoes van stemmen wordt een muur van geluid. Felle lampen boren in uw ogen. Te veel mensen, te veel beweging, te veel informatie tegelijk. Uw brein kan het niet verwerken, het sluit af, u moet vluchten.
Vroeger was dit geen probleem. Drukte, geluid, prikkels - u kon ermee omgaan. Maar sinds het ongeval heeft uw brein een filter verloren. Alles komt tegelijk binnen, ongefilterd, overweldigend. Het is uitputtend en beangstigend.
Medische Term: Sensorische Overstimulatie
Prikkelverwerkingsproblemen na trauma worden medisch erkend als onderdeel van:
| Diagnose | Context | Herstel |
|---|---|---|
| Post-commotioneel syndroom | Na hersenschudding | Vaak verbetering in 3-12 maanden |
| Traumatisch hersenletsel | Na ernstig hoofdletsel | Vaak blijvend in enige mate |
| Whiplash/WAD | Nekletsel met centrale sensitisatie | Variabel, kan chronisch worden |
| PTSS | Hyperarousal component | Verbetert met behandeling |
| Centrale sensitisatie | Verhoogde prikkelgevoeligheid zenuwstelsel | Chronisch, management mogelijk |
Soorten Prikkelovergevoeligheid
| Type | Triggers | Reactie |
|---|---|---|
| Auditief (hyperacusis) | Geluid, stemmen, muziek, verkeer, achtergrondlawaai | Pijn, hoofdpijn, paniek |
| Visueel (fotosensitiviteit) | Fel licht, TL-verlichting, bewegende beelden, schermen | Hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid |
| Vestibulair | Beweging, draaien, visuele flow | Duizeligheid, misselijkheid |
| Tactiel | Aanraking, kleding, temperatuur | Ongemak, pijn, agitatie |
| Olfactorisch | Geuren, parfum, voedsellucht | Misselijkheid, hoofdpijn |
| Cognitief | Informatie, keuzes, multitasking | Verwarring, uitputting |
| Sociaal | Groepen, gesprekken, emoties | Overvraging, terugtrekking |
Neurologische Basis
Na hersenletsel kunnen de filterprocessen in de hersenen beschadigd zijn:
- Verminderde filtering: Thalamus en prefrontale cortex filteren normaal irrelevante prikkels uit
- Verhoogde activiteit: Amygdala (angstcentrum) reageert sterker op prikkels
- Verminderde inhibitie: Minder onderdrukking van binnenkomende signalen
- Centrale sensitisatie: Zenuwstelsel wordt overgevoelig
- Cognitieve overload: Hersenen kunnen informatie niet meer efficiënt verwerken
Symptomen bij Overprikkeling
- Hoofdpijn: Spannins- of migrainetype
- Duizeligheid: Draaierig, instabiel gevoel
- Misselijkheid: Soms braken
- Vermoeidheid: Extreme uitputting
- Cognitieve problemen: Verwarring, moeite met denken
- Emotioneel: Angst, paniek, irritatie, huilen
- Fysiek: Zweten, hartkloppingen, trillen
- "Shutdown": Brein sluit af, moet vluchten
- Post-exertional malaise: Dagen herstel nodig na overprikkeling
Impact op Dagelijks Leven
| Situatie | Probleem | Gevolg |
|---|---|---|
| Supermarkt | Licht, geluid, beweging, keuzes | Boodschappen onmogelijk zonder hulp |
| Restaurant | Achtergrondgeluid, gesprekken | Uit eten gaan onmogelijk |
| Kantoor | Open werkplek, telefoons, gesprekken | Werken vaak onmogelijk |
| Openbaar vervoer | Drukte, geluiden, beweging | Reizen beperkt |
| Familie/vrienden | Groepen, gesprekken door elkaar | Sociale isolatie |
| Kinderen | Geluiden, beweging, onvoorspelbaar | Ouderschap zeer moeilijk |
Diagnose
- Anamnese: Uitgebreid gesprek over triggers en impact
- Neuropsychologisch onderzoek: Cognitieve functies testen
- Vestibulaire testen: Bij duizeligheidsklachten
- Audiometrie: Gehoor en hyperacusis meten
- Vragenlijsten: HSQ, SensOR, prikkelgevoeligheidsscores
- MRI hersenen: Structurele afwijkingen uitsluiten
Behandeling
| Behandeling | Aanpak | Effectiviteit |
|---|---|---|
| Pacing | Activiteiten doseren, rust plannen | Essentieel voor management |
| Graded exposure | Geleidelijk blootstelling verhogen | Kan helpen, voorzichtig |
| Cognitieve revalidatie | Strategieën aanleren | Compensatie, niet genezing |
| Vestibulaire revalidatie | Balansoefeningen | Bij duizeligheid effectief |
| Psycho-educatie | Begrip over aandoening | Vermindert frustratie |
| CGT | Omgaan met beperkingen | Verwerking |
| Medicatie | Soms tegen hoofdpijn, angst | Symptoombestrijding |
Hulpmiddelen
- Noise-cancelling koptelefoon: Filtert omgevingsgeluid
- Oordoppen: Dempt geluid (filter-oordoppen behouden spraak)
- Zonnebril: FL-41 coating tegen lichtgevoeligheid
- Pet/cap: Schaduw over ogen
- Screenfilters: Blauwlichtfilter op schermen
- Stille ruimte: Rustkamer thuis essentieel
- Apps: Plannings-apps, herinneringen
Strategieën voor Dagelijks Leven
- Timing: Boodschappen op rustige momenten (ochtend vroeg)
- Beperking: Maximaal één activiteit per dag
- Rust: Na elke activiteit tijd om te herstellen
- Communicatie: Leg uit aan omgeving wat uw beperkingen zijn
- Grenzen: Leer "nee" zeggen, accepteer hulp
- Planning: Vermijd onverwachte situaties
- Vluchtroute: Weet altijd waar de uitgang is
Prognose
- Licht hersenletsel: Vaak verbetering in 3-12 maanden
- Matig-ernstig hersenletsel: Vaak blijvend, maar management mogelijk
- Whiplash: Variabel, kan chronisch worden bij centrale sensitisatie
- PTSS-component: Verbetert met adequate behandeling
Smartengeld bij Prikkelovergevoeligheid
| Situatie | Indicatie smartengeld |
|---|---|
| Tijdelijk, volledig herstel | €3.000 - €10.000 |
| Lichte blijvende gevoeligheid | €10.000 - €25.000 |
| Matig, met significante beperkingen | €25.000 - €50.000 |
| Ernstig, sociale isolatie, arbeidsongeschikt | €50.000 - €90.000 |
| Zeer ernstig, huisgebonden | €75.000 - €125.000 |
Schadevergoeding: Waar Heeft U Recht Op?
- Medische kosten: Neuropsychologisch onderzoek, behandeling
- Hulpmiddelen: Koptelefoon, oordoppen, brillen, filters
- Woningaanpassingen: Geluidsisolatie, verlichting
- Revalidatie: Cognitieve en vestibulaire revalidatie
- Inkomensverlies: Arbeidsongeschiktheid
- Werkplekaanpassingen: Stille ruimte, thuiswerk
- Huishoudelijke hulp: Bij onvermogen tot boodschappen, taken
- Psychologische hulp: Omgaan met beperkingen, isolatie
- Smartengeld: Voor sociaal verlies en beperking levenskwaliteit
Overprikkeling na Ongeval?
Wij begrijpen hoe beperkend dit is. Laat ons u helpen.
Start Uw Gratis Claim Check